چرم؛ از بدن گاوها تا کابین اتومبیل‌ها

کابین‌هایی که از چرم طراحی شده‌اند، هم از نظر ظاهری و هم از نظری راحتی، خوشایند هستند و جذابیت بیشتری نسبت به کابین‌های پارچه‌ای یا وینیل دارند. «چرم طبیعی» احساس گرمی و ارزشمند بودن منتقل می‌کند و امروز بیشتر خودروها که مطمئناً خودروهای ایرانی جزو آنها نیستند، کابین چرمی به مشتریان ارائه می‌کنند. خریداران همچنان خودروهای با طراحی چرمی را مورد ستایش قرار می‌دهند و بر این اساس، تأمین‌کنندگان خودروسازان همچنان به توسعه استایل‌های جدید و حفظ موقعیت طراحی‌شان در بین مشتریان اهتمام می‌ورزند.

مطابق گفته نیکولا فاکس (Nicola Fox)، طراح ارشد رنگ و متریال در مک‌لارن، تمام چرم‌هایی که در صنعت اتومبیل مورد استفاده قرار می‌گیرند، از گاوهای نر گرفته می‌شوند. چرم خودروها یک‌دهم کل صنعت چرم را شامل می‌شود و تمام چرمی که در اتومبیل به کار می‌رود، یک محصول جانبی از مصرف تمام‌نشدنی گوشت گاو توسط انسان است؛ چیزی که در صنایع غذایی به عنوان یک محصول دور ریختنی به آن نگریسته می‌شود. بهترین پوست‌ها در صنعت مد و لباس برای تولید کیف و کفش مورد استفاده قرار می‌گیرند و باقی آنها روانه صنعت اتومبیل می‌شوند. این در حالی است که خودروسازان، مخصوصاً آنهایی که محصولاتی بسیار سطح بالا تولید می‌کنند، نسبت به چرم داخلی خودروهایشان بسیار حساس هستند و کوچکترین زدگی و جای نیش حشرات را برنمی‌تابند.

نواقص موجود در بافت پوست گاو را می‌توان در هنگام دباغی کاهش داد و یا از میان برداشت. در نتیجه، ظاهر و کیفیتی یکنواخت برای چرم ایجاد می‌شود. امّا در همین حال، این عمل می‌تواند از میزان عمر و دوام چرم بکاهد. در هنگام دباغی، پوست گاو را در یک مخزن که معمولاً‌ از سولفات کروم پُر شده است، قرار می‌دهند تا نرم شده و در نتیجه، قبل از استفاده در طراحی کابین، ظاهری زیباتر و دلپذیرتر پیدا کند. نحوه عمل‌آوری و طراحی چرم توسط تأمین‌کنندگان و خودروسازان مختلف، متفاوت است؛ همچنان انواع مختلفی از چرم نیز در صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چرم ناپا با سطحی صاف و نرم و چرم سِمی-آنیلین با کمترین میزان بافت دانه‌ای، از جمله خواستنی‌ترین انواع چرم‌ها در کابین خودروها هستند.

کابین‌های کاملاً چرمی مختص خودروهایی هستند که دلارهای زیادی برای مشتریان در پی دارند و در این میان، بیشتر کابین‌ها از الگوهای چرمی کوچک در کنار طراحی‌های وینیل و دیگر مواد مصنوعی استفاده می‌کنند. چرم‌های «فاکس» از جمله مواد مصنوعی هستند که تشخیص آنها از چرم طبیعی بسیار مشکل است و شرکت‌های تأمین‌کننده و خودروسازانی که به دنبال استفاده از مصالح غیرحیوانی هستند، استقبال زیادی از آن نشان داده‌اند. از طرف دیگر، نوآوری‌ها در زمینه دباغی چرم، افق‌های بازاریابی جدیدی را پیش روی خودروسازان باز کرده و این کمپانی‌ها هم‌اکنون از مواد شیمیایی سازگار با محیط زیست از جمله عصاره برگ درخت زیتون برای این منظور استفاده می‌کنند. ضمن اینکه چرم‌ها با روش‌های جدید دوخت و طراحی‌ها پیچیده نظیر آنچه در آستون مارتین DB11 دیده می‌شود، فاصله زیادی با مواد مصنوعی پیدا کرده‌اند.

فراگیر شدن خودران‌ها به‌تنهایی می‌تواند فرصت‌های جدید را برای استفاده از چرم در خودروها ایجاد کند. شرکت تأمین‌کننده GST AutoLeather پیش‌بینی می‌کند که ما به‌زودی به یک کابین با فضای مناسب و شرایطی شبیه به مکان استراحت احتیاج پیدا می‌کنیم؛ جایی که صندلی‌های آن به اندازه مبل‌های نشیمن خانه‌مان نرم و راحت باشند. صندلی خودروهای امروزی به صورت سخت طراحی می‌شوند؛ چرا که خودروسازان نمی‌خواهند در آنها چین‌خوردگی داشته باشند. چاپ نشان‌ها و الگوهای طراحی‌شده به صورت مستقیم بر روی چرم تبدیل به یک موضوع همه‌گیر در صنعت خودرو شده است و احتمالاً به‌زودی اکثر خودروسازان برای همه مشتریان خود، برنامه طراحی کابین‌های اختصاصی خواهند داشت.

در حالی که «چرم» یک مصالح چندان غیرمعمول محسوب نمی‌شود، ولی خودروسازان و تأمین‌کنندگان همچنان می‌خواهند موقعیت آن را به عنوان یک ویژگی لوکس در محصولاتشان حفظ کنند. اینکه آینده‌ای بدون‌چرم در صنعت اتومبیل داشته باشیم، بسیار دور از ذهن می‌نماید؛ مگر اینکه پوست‌های در دسترس از پسماند صنایع غذایی به میزان قابل‌توجهی کاهش یابند. حتی اگر این موضوع نیز اتفاق بیفتد، کنار گذاشتن کامل چرم از خودروسازی، بسیار غیرمحتمل است. «فاکس» در این زمینه می‌گوید:

هیچ جایگزین «طبیعی» دیگری با این سطح از کیفیت، ظاهر و جنس برای چرم پیدا نمی‌شود. همچنین پیشرفت‌ها در عمل‌آوری چرم، کاهش وزن، رنگرزی و تزئینات، محصولی را در اختیار ما قرار داده که می‌تواند در فرم‌های مختلف، نیازهای ما را رفع کند.