سالهاست كه شركتهای بزرگ خودروسازی جهان، بخشی از خط تولید خود را به خودروهای اسپرت اختصاص دادهاند. در این مقاله به طراحی متفاوت در نسل جديد خودروهای BMW که انقلابی در صنعت خودروهای اسپرت ایجاد کرده است می پردازیم.
فلسفه مهندسی BMW Efficient Dynamics ؟
از همان نخستین ساعاتی كه از این خودرو رونمایی شد، موجی از سر و صداهای رسانهای به راه افتاد. خودرویی با كشیدگیهای منحصربهفرد كه شاید بتوان آن را در زمره 3 خودروی اسپرت برتر دنیا به شمار آورد. طراحان بی.ام.و در ارائه این خودرو فلسفه قابل قبولی دارند؛ طراحی و ارائه خودرویی با تجربه رانندگی ورزشی و در عین حال كاهش خیرهكننده مصرف سوخت. نتیجه كار رونمایی از خودرویی كاملا مبتنی بر فناوری هیبریدی برقی بنزینی بوده است. در این خودرو مصرف سوخت با بهرهگیری از به روزترین فناوریهای خودروسازی مدیریت میشود. به همین دلیل است كه حتی از دید راندمان مصرف سوخت، گوی سبقت را از خودروهای كوچك و كممصرف درونشهری نیز ربوده است.
وقتی طراحی هیجان انگیز میشود
خودروی BMW Efficient Dynamics محصول توجه همزمان به فاكتورهایی نظیر بازده مصرف سوخت، لذت رانندگی، فناوری و شاید از همه جالب توجهتر طراحی هیجانانگیز است. این فاكتورها دست به دست هم دادهاند تا صفر تا 100 خودرو تنها در 8/4 ثانیه طی شود. بیایید برای روشنتر شدن بازده مصرف سوخت در این خودرو، مقایسهای با استانداردهای پذیرفته شده اروپا انجام دهیم. میانگین مصرف سوخت در چرخه آزمایشهای اتحادیه اروپا 76/3 لیتر در هر 100 كیلومتر است. در عین حال تولید آلاینده 2 Co نیز 99 گرم به ازای هر یك كیلومتر است. مدیریت تولید آلاینده 2Co برای هر خودرویی بخصوص خودروهایی كه با تازهترین فناوریهای روز دنیا ارائه میشوند، از اهمیت خاصی برخوردارند و پایین بودن شاخص آنها نشاندهنده اعتبار و تفكر خلاقانه طراحان آنهاست. اكنون نگاهی به وضعیت موجود در BMW Efficient Dynamics میاندازیم. بدون شك تولید تنها 50 گرم 2 Co به ازای طی مسافت یك كیلومتر در این خودرو برگ برندهای است كه نمیتوان آن را نادیده گرفت.
این خودرو در نمایشگاه بینالمللی 2009 خودروی فرانكفورت آنچنان جلب توجه كرد كه حتی مدیران ارشد بی.ام.و نیز تصورش را نمیكردند. شاید یكی از مهمترین دلایل این استقبال خیرهكننده توجه به لذت رانندگی در عین مصرف پایین سوخت و ساختار فوق آیرودینامیكی آن باشد.
تلفیق هوشمندانه منابع تولید قدرت
قدرت و عملكرد این خودرو به لطف تركیب موتور سه سیلندری توربو دیزل و یك موتور الكتریكی در هر محور است. تلفیق هوشمندانه این واحدها كه با مدیریت دقیق و كنترلشده انرژی همراه است قدرت نهایی خودرو را به 365 اسب بخار میرساند. قرار گرفتن خاص هریك از موتورهای الكتریكی در هر محور و تركیب عملكرد آنها با موتور توربودیزل این امكان را به راننده میدهد تا در زمان حركت خودرو بر مبنای استفاده از موتورهای الكتریكی، تمركز و كنترل كافی بر هر چهار چرخ آن را داشته باشد. نتیجه چنین نگرشی به حداقل رسیدن اتلاف توان تولید شده و انتقال موزون قدرت در هر چهار چرخ است. البته زمانی كه خودرو با تكیه بر دیزل به راه خود ادامه میدهد نیز شاهد مصرف هوشمندانه سوخت هستیم. در موتور توربودیزلی BMW Efficient Dynamics كه گنجایش 5/1 لیتر سوخت را دارد، جریان جابهجایی سوخت در 3 سیلندر آن به قدری موزون طراحی شده كه این خودرو در زمره كممصرفترین خودروهای جهان قرار گرفته است.
سیلندرها كجا پنهان شدهاند؟!
بی.ام.و برای نخستین بار ظاهر یك خودروی فوق آیرودینامیك اسپرت را به دنیای خودروهای هیبریدی آورده است. بدنه این خودرو كه در ارائه آن از دانش چند دهه طراحی و تولید خودروهای اسپرت استفاده شده است مبتنی بر فناوری بهرهگیری هوشمندانه از مواد سبك وزن است. به همین دلیل دست طراحان در طراحی خودرویی با ظاهری عضلانی كه جریان هوا در سرعتهای بالا براحتی از كنار آن عبور كند، باز بوده است. همین راهبرد یعنی بهرهگیری از مواد و تركیبات سبك در قسمت داخلی خودرو نیز دیده میشود. در نتیجه وزن كلی خودرو بسیار كمتر از آن چیزی است كه ظاهر آن نشان میدهد!
این خودرو از نوع خودروهای فشرده است و جاسازی سیلندرهای آن دقیقا مشابه خودروهای اسپرت است. تعبیه 2 صندلی عقبی این خودرو نیز از موارد دیگری است كه بیننده را به هیجان میآورد.
باید دو صندلی قسمت عقبی خودرو را نیز باید به آن اضافه كنیم. به نظر میرسد در جاسازی این سیلندرها اوج هنرنمایی و ظرافت به كار گرفته شده است. تزریق سوخت به سیلندرها نیز براساس جدیدترین نسل فناوری تزریق مستقیم با دقت بالا (HPDI) صورت میگیرد. از اینرو حتی به كسری از یك قطره سوخت نیز توجه میشود!
امپراتوری دندهها
شركت بی.ام.و در ارائه BMW Efficient Dynamics دست به كار بزرگ دیگری نیز زده است و آن استفاده از فناوری انتقال نیروی دو كلاچه یا DCT است. داستان از این قرار است كه انتقال قدرت از موتور توربودیزل به محور عقبی به وسیله این فناوری انجام میشود. این فناوری پیشرفته كه هماكنون در خودروهایی نظیر 3 BMW`s M و 4 Roadster Z نیز دیده میشود، به راننده این امكان را میدهد تا عمل تغییر دنده را بدون ایجاد كوچكترین اختلالی در فرآیند انتقال قدرت انجام دهد. استفاده از جدیدترین نسخه این فناوری در این خودرو لذت رانندگی برای راننده و سرنشینان آن را دوچندان كرده چون راننده میتواند از امپراتوری كه از 6 دنده خودرو شكل گرفته حداكثر بازده مصرف سوخت و انعطافپذیری در تصمیمگیریها را تجربه كند.
حتی از انرژی ترمزها هم استفاده میشود!
در BMW Efficient Dynamics هیچ كس و هیچ چیز تنها نیست. در حقیقت با مجموعهای سر و كار داریم كه با مشاركت هوشمندانه سایر اجزا بهترین عملكرد را نشان میدهند. حتی موتور توربودیزل خودرو نیز تنها نیست. در این مجموعه موتورهای الكتریكی بهعنوان مكملهایی قابل اطمینان عمل میكنند. اگر با استفاده از شبیهسازیهای رایانهای ساختار موتوری این خودرو را به دقت بررسی كنیم متوجه میشویم كه بی.ام.و از راهبرد بهترین هیبرید برای تركیب موتورها استفاده كرده؛ جایی كه سیستم موتوری هماهنگ هیبریدی در محور جلو و سیستم تمام هیبریدی در محور عقب به كار گرفته شده است. موتور الكتریكی كه در حد فاصل موتور دیزلی و فناوری انتقال نیروی دو كلاچه یا DCT قرار دارد، از 33 اسب بخار توان تولیدی برخوردار است. هنگامی كه راننده ترمز میكند، موتور الكتریكی مانند ژنراتوری هوشمند عمل و باتری لیتیوم پلیمری خودرو را شارژ میكند. به همین دلیل است كه مهندسان بی.ام.و مدعی هستند انرژی الكتریكی ای كه به این شیوه تولید میشود، بدون هیچگونه مصرف اضافی سوخت به دام میافتد و در باتری ذخیره میشود. این فرآیند نمود عینی به كارگیری اصول اولیه باززایی انرژی ترمز است. در حال حاضر خودروی معمولی شما انرژی قابل توجهی هنگام ترمز كردن تولید میكند كه كاملا تلف میشود اما در BMW Efficient Dynamics این اتفاق نمیافتد. البته نباید نسبت به موتور الكتریكی دوم نیز بیتوجه بود. این موتور توان پیوستهای بالغ بر 80 اسب بخار تولید میكند كه در دورههای با بازه زمانی 30 ثانیه، توانایی تولید 112 اسب بخار اضافی را نیز دارد.
باتری همه پیش فرضها را به هم میریزد
در BMW Efficient Dynamics ، باتری قلب تپنده خودرو به حساب میآید. در مجموع، 98 سلول پلیمری لیتیومی ساختار باتری این خودرو را تشكیل میدهند كه هر یك، ظرفیت 30 آمپر و خروجی مستمر 600 آمپر در ولتاژ 7/3 را دارد. آزمایشها نشان دادهاند برای یك دوره 30 ثانیهای، هر یك از این سلولها قادر است حداكثر خروجی 1200 آمپری را داشته باشند. چینش سریالی این سلولها موجب شده ولتاژ اسمی باتری 364 و ظرفیت كلی ذخیرهسازی انرژی باتری نیز 10/8 كیلووات ساعت باشد. خودرو همواره میتواند از 80 درصد این میزان استفاده كند كه البته درصد خیرهكنندهای است. در حقیقت، عملكرد فوقالعاده خودرو به همین درصد بالا و همچنین وزن كم مجموعه ساختار باتری آن باز میگردد. بدون شك زمانی كه وزن مجموعه ساختار تشكیل دهنده باتری تنها حدود 90 كیلوگرم باشد و شاهد باشیم سلولهای تشكیلدهنده با چینشی هوشمندانه در كنار یكدیگر قرار گرفتهاند. آنگاه عجیب به نظر نمیرسد كه به سیستم خنك كننده فعال باتری نیازی نیست. البته برای شارژ اولیه باتری در زمانی كه خودرو خاموش است، كار سختی پیشرو ندارید چون تنها باید دوشاخه سر سیم باتری را به یكی از پریزهای پاركینگ یا گاراژ منزل متصل كنید. همین و بس!
فكر میكنید این خودرو با یك باك پر سوخت و باتری شارژشده چه مسافتی را طی میكند؟ بی.ام.و برای اینكه به عدد مشخصی برسد بارها آزمایشهای خود در این قسمت را تكرار كرد كه در بهترین حالت مشخص شد خودرو در زمان حركت با موتور دیزلی 643 كیلومتر و در صورت حركت با موتور برقی حدود 50 كیلومتر طی میكند و در مجموع میتوان مجموع این دو رقم را بهعنوان برد نهایی این خودرو در صورت استفاده از موتورهای دیزلی و برقی در نظر گرفت: 693 كیلومتر.
در BMW Efficient Dynamics موتور دیزلی مقابل محور عقب كار گذاشته شده است. به همین دلیل دست طراحان برای ارائه محصولی فوق آیرودینامیك كاملا باز است. محصول جدید بی.ام.و نزدیك به 124 سانتیمتر ارتفاع دارد. این ارتفاع مناسبی برای یك خودروی اسپرت است تا بتوان سقف آن را در قالب یك سطح خمیده و كشیده ارائه كرد. از آن گذشته،قسمت جلویی خودرو بسیار به زمین نزدیك شده و این یعنی خودرو از حیث تقابل با جریان شدید هوا در سرعتهای بالا براحتی به حركت خود ادامه میدهد. سیستم جلوی پنجره خودرو نیز در نوع خود با ابتكاری استثنایی همراه بوده است. هرگاه نیازی به جریان هوای سرد نباشد، براحتی و با فشردن تنها یك دكمه دریچههای پنجره بسته میشود. در بدنه خودرو كانالهایی تعبیهشده كه به عبور راحتتر جریان شدید هوا از كنار بدنه خودرو كمك زیادی میكند. دنباله این كانالها در قسمت عقبی خودرو به چراغهای آن ختم میشود. این تلفیق بهگونهای صورت گرفته كه چشم،روند یكنواختی را دنبال میكند. در این رهگذر،حداقل اصطكاك ممكن میان بدنه خودرو و جریان هوا ایجاد میشود و البته تمامی این موارد در افزایش حالت آیرودینامیك خودرو نقش دارند.
تایرهای این خودرو در نوع خود عجیب و متفاوت از آن چیزی هستند كه همواره در خودروهایی به سبك اسپرت دیده میشود. استفاده از تایرهای21 اینچی نهتنها موجب افزایش سطح تماس با جاده میشود بلكه در تلفیق با رینگهایی كه در آن به كار گرفته شده است، خیال راننده را از رسیدن به حداكثر سرعت در حداقل زمان ممكن راحت میكند. در این خودرو فضا به اندازه كافی برای 4 سرنشین وجود دارد. خودرو در كل كمی بیش از 1500 كیلوگرم وزن دارد. بله 1500 كیلوگرم (!) و این برای خودرویی اسپرت كه با سیستم هیبریدی حركت میكند و تنها باتری آن حدود 90 كیلوگرم وزن دارد، وزن بسیار ایده آلی است.
شفاف و شفافتر
در BMW Efficient Dynamics به ویژگیای بهنام «شفافیت» توجه خیرهكنندهای شده است. از بدنه خودرو گرفته تا بسیاری از اجزای داخلی خودرو، شفافیت و درخشندگی حرف اول و آخر را میزند. شاسی خودرو كاملا از آلومینیوم است. اما سقف و پوسته خارجی درهای خودرو از نوعی شیشه پلی كربوناتی ساخته شده كهبه طور كاملا خودكار در زمانی كه خودرو زیر تابش نور مستقیم و شدید خورشید قرار میگیرد، تیره میشود. به این ترتیب، شاید راننده و سرنشینان آن هیچگاه تمایلی به پیاده شدن از آن نداشته باشند. خودرو به گونهای ساختهشده كه تا نزدیك به 50 كیلوگرم بار را حمل میكند. از اینرو BMW Efficient Dynamics برای 4 سرنشین، خودرویی ایدهآل در حمل و نقلهای درون شهری است. شما و دوستتان اگر گلف باز حرفهای باشید، براحتی میتوانید 2 ساك و وسایل گلف را در خودرو جاسازی كنید و راهی زمین بازی شوید! البته هنوز این تمام داستان نیست. اگر بار زیادی داشته باشید و البته در نهایت با یك نفر دیگر قصد حركت با خودرو داشته باشید، براحتی و با فشردن تنها یك دكمه میتوانید صندلیهای عقب را بخوابانید و از فضای قابل توجه قسمت عقبی خودرو نهایت استفاده را ببرید. در قسمت بدنه خودروی بی.ام.و باز هم دست به كار بزرگی زده و برای نخستین بار از فناوری ای بهره برده است كه براساس آن، بدنه از چند لایه پوششی تشكیل میشود. به این ترتیب كمترین شكاف و اتصالات ممكن دیده میشود و به دلیل اینكه به قطعات متصلكنندهای نیاز است، وزن خودرو به میزان قابل توجهی كاهش مییابد.
باز هم تو LED!
فناوری چراغهای LED به BMW Efficient Dynamics نیز راهیافته تا آنجا كه بخش قابلتوجهی از زیبایی ظاهری خودرو بخصوص در شب هنگام به لطف بهرهگیری از این چراغهاست. این چراغها هم در قسمت جلو و هم در قسمت عقبی خودرو به كار گرفته شدهاند. این چراغها به طرز عجیبی پهن اما باریك هستند؛ به طوری كه به نظر میرسد لایهای چرمی اما درخشان در گوشه و كنار خودرو كشیده شده است.
البته تنها این چراغهای LED نیستند كه هر چشمی را به خود خیره میكنند. درهای این خودرو همچون بال پرندگان باز میشوند. محور نگاه دارنده درها نیز در نقش پایه آینه بغلها عمل میكنند. البته آینه بغلها نیز بالاتر از حد معمول نصب شدهاند تا BMW Efficient Dynamics از هر حیث متفاوت از خودروهای دیگر باشد. بله، این خودرو متفاوت از هر ابتكار دیگری است كه طی سالهای اخیر در صنعت خودروسازی ارائه شده است.
مترجم : مهدی پیرگزی-منبع: netcarshow- برداشت از روزنامه جام جم