دوکاتی، قامت فولکس‌واگن بر روی دو چرخ

محمدجواد سرانجام: در حالی امسال شرکت دوکاتی نودمین سالگرد تأسیس خود را جشن می‌گرفت که از اهداف و آرمان‌های اولیه خود بسیار فاصله گرفته است. این شرکت موتورسیکلت‌سازی شهیر ایتالیایی، کار خود را با تولید قطعات الکتریکی شروع کرد و بعد از جنگ دوم جهانی به ساخت موتورسیکلت روی آورد. با این حال در تولید موتورسیکلت هم بسیار موفق عمل کرد و خیلی زود توانست نام خود را در سرتاسر جهان فراگیر کند. پس از آن، شرکت دوکاتی به مدد مهندسان خلاق و مبدع خود توانست در ساخت سریع‌ترین موتورسیکلت‌های جهان رقابت کند و در بین بزرگ‌ترین سازنده‌های موتورسیکلت جهان و تولیدکننده‌های سوپربایک‌ها جایی برای خود دست و پا کند.

برگ برگ دفتر عمر یک اسطوره آغاز فعالیت شرکت دوکاتی با تولید قطعات و تجهیزات رادیو بود. این شرکت در سال 1926 میلادی و بر اساس تولید و توسعه حق ثبت تجاری آدریانو دوکاتی در صنعت رو به رشد رادیو و به همت آنتونیو دوکاتی و سه پسرش، مارسلو، آدریانو و برونو و دیگر سرمایه‌گذاران شهر بولونیا ایتالیا راه‌اندازی شد. پس از مدتی، کسب‌وکار خانوادگی دوکاتی با استقبال فراوانی روبه‌رو شد و آن‌ها حوزه فعالیت خود را گسترش دادند. در ابتدا برای دست‌یابی به این هدف، خانواده دوکاتی سنگ بنای یک کارخانه پیشرفته جدید به همراه یک مرکز تحقیق و توسعه را در سال 1935 بر زمین گذاشتند و خیلی زود دفاتری برای ارائه خدمات مستقیم به مشتریان جهانی خود در لندن، پاریس، نیویورک، سیدنی و کاراکاس راه‌اندازی کردند.

با این حال، جنگ جهانی دوم دامن شرکت دوکاتی را گرفت و کارخانه تازه تأسیس دوکاتی با خاک یکسان شد؛ بنابراین، برادران دوکاتی تمام مدت جنگ را به مطالعه و برنامه‌ریزی برای معرفی محصولاتی جدید در دوران پس از جنگ پرداختند. یکی از اقدامات شرکت دوکاتی بعد از پایان یافتن جنگ، همکاری با شرکت خودروسازی سیاتا درزمینهٔ تولید و فروش موتور کوچکی بود که قابلیت نصب بر روی دوچرخه را داشت. این موتور که توسط آلدو فارینلی طراحی و ساخته شده بود به سرعت در بازار محبوب شد؛ به شکلی که میزان تولید آن از 15 دستگاه در سال 1946 به 25 هزار دستگاه در سال‌های بعد افزایش پیدا کرد و تا جایی پیش رفت که دویست هزار دستگاه از آن تا سال 1952 فروخته شد.

موتور کوچک به خاطر صدایی که می‌داد کوچیولو به معنی توله‌سگ نام گرفت و به سرعت شهرت جهانی پیدا کرد. این موتور در ابتدا به‌صورت جداگانه فروخته می‌شد و پس از مدتی بر روی بدنه‌ای که توسط یک مهندس صنایع هوایی و طراح هواپیما، جیانی کاپرونی، طراحی شده بود قرار گرفت و به‌صورت یک مجموعه کامل به فروش رسید؛ بنابراین، به‌واسطه موفقیت کوچیولو و اعتباری که برای دوکاتی به ارمغان آورد، شرکت دوکاتی در بخش صنایع مکانیکی صاحب اعتبار شد و مورد تائید جامعه قرار گرفت.

با این حال، دهه 1960 میلادی برای صنعت موتورسیکلت‌سازی ایتالیا دوران سختی بود. بحران‌های اقتصادی در ابتدای این دهه بر صنعت موتورسیکلت‌سازی سایه افکند. فروش شرکت‌های موتورسیکلت‌سازی متأثر از تولید خودروهای سواری کوچک مانند فیات 500 کاهش یافت و این صنایع برای بقا دچار مشکل شدند؛ بنابراین، شرکت موتورسیکلت‌سازی دوکاتی به سمت بازارهای خارجی و بیشتر کشور آمریکا گرایش پیدا کرد و محصولات خود را تحت نام اسکرامبلر در بازارهای آمریکا معرفی کرد. اسکرامبلر 250 اولین محصول شرکت دوکاتی بود که در سال 1962 و تحت این نام در آمریکا به فروش رسید. بعد از آن و در سال 1963، محصول بعدی شرکت دوکاتی به نام آپولو با اولین موتور دو سیلندر 90 درجه این شرکت تولید شد.

در سال 1967، شرکت دوکاتی تصمیم به انقلابی در موتورهای خود گرفت و موتورهای دو سیلندر با فن‌آوری مخصوص خود را در دسترس عموم قرار داد. دوکاتی تا قبل از این فقط در محصولات مسابقه‌ای خود از این موتورهای دو سیلندر استفاده کرده بود و اکنون داشت موتورسیکلت‌های مارک 3 خود را با دو موتور دو سیلندر 350 سی‌سی و 450 سی‌سی، روانه بازار می‌کرد که فروش آن تا پایان نیمه اول دهه بعد میلادی ادامه داشت.

تغییرات در سهام‌داران و مدیریت شرکت دوکاتی

ادغام شرکت دوکاتی با گروه فولکس‌واگن با این حال، شرکت کاگیوا نتوانست دوکاتی را برای خود نگاه دارد و درنهایت 51% از سهام این شرکت را در سال 1996 به شرکت سرمایه‌گذاری تگزاس پسیفیک گروپ به مبلغ 325 میلیون دلار فروخت. دو سال بعد، شرکت تی‌پی‌جی کپیتال بیشتر 49% سهام باقی‌مانده دوکاتی را نیز از آن خود کرد تا به تنها سهام‌دار این موتورسیکلت‌سازی ایتالیایی تبدیل شود؛ اما با این حال، تی‌پی‌جی کپیتال یک سال بعد و در سال 1999، سهام شرکت دوکاتی را عرضه عمومی کرد و 65% از سهام این شرکت به فروش رفت تا بالاخره در سال 2005، دو برادر به نام‌های کارلو و آندرئا بونومی از طریق صندوق سرمایه‌گذاری‌شان بیشتر سهام شرکت دوکاتی را از آن خود کردند تا این شرکت موتورسیکلت‌سازی دوباره صاحبانی ایتالیای داشته باشد. در ماه آوریل سال ۲۰۱۲ میلادی، گروه فولکس‌واگن آلمان، علاقه‌مندی خود را، برای خرید سهام شرکت دوکاتی، به ارزش تقریبی ۸۶۰ میلیون یورو معادل 1.12 میلیارد دلار اعلام کرد. تا اینکه در 19 ژوئیه سال 2012، شرکت لامبورگینی از زیرمجموعه‌های شرکت آئودی 100% سهام شرکت موتورسیکلت‌سازی دوکاتی را خریداری و شرکت دوکاتی را به‌طور رسمی به زیرمجموعه گروه فولکس‌واگن اضافه کرد. فردیناند پیئش، نوه فردیناند پورشه بزرگ، مدیرعامل اسبق شرکت فولکس‌واگن و یکی از پرنفوذترین اعضای هیئت‌مدیره گروه فولکس‌واگن که از دیرباز علاقه بسیاری به محصولات سوپربایک این موتورسیکلت‌سازی ایتالیایی و میراث فابیو تالیونی داشت، عامل اصلی تصاحب شرکت دوکاتی به دست فولکس‌واگن بود. با این حال گروه فولکس‌واگن پس از تصاحب شرکت دوکاتی در بخش تحقیق و توسعه این شرکت ایتالیایی هزینه‌های بسیاری کرد تا بتواند جایگاه شایسته نام دوکاتی را دوباره برای این موتورسیکلت‌سازی فراهم کند.

جایگاه فعلی شرکت دوکاتی شرکت موتورسیکلت‌سازی دوکاتی 55551 دستگاه انواع موتورسیکلت را در سال 2015 تولید کرده است. از این مقدار تولید، 54809 دستگاه موتورسیکلت به بازار مصرف دوکاتی تحویل داده شده است که این میزان نسبت به سال میلادی قبل از آن در حدود 21.5% رشد داشته است. این در حالی است که شرکت دوکاتی در سال 2013 به‌عنوان اولین سال مالکیت این شرکت توسط گروه فولکس‌واگن فقط 44287 دستگاه موتورسیکلت را به فروش رسانده که همین مقدار نیز 1.9% تا سال 2014 افزایش داشته است. به این ترتیب، شرکت موتورسیکلت‌سازی دوکاتی در سه سال مدیریت آلمانی گروه فولکس‌واگن رشد 23.4% را تجربه کرده است که خود گویای توانمندی شرکت فولکس‌واگن در اداره و مدیریت صنایع خودروسازی جهانی است.

کلام پایانی
حرف‌وحدیث نسبت به اقدام گروه فولکس‌واگن در خرید شرکت موتورسیکلت‌سازی دوکاتی بسیار است. عده‌ای علت این خرید را علاقه شخصی فردیناند پیئش به‌عنوان یکی از مدیران و مالکان ارشد شرکت پورشه و گروه فولکس‌واگن می‌دانند، چراکه رقم پرداختی گروه فولکس‌واگن برای تصاحب این نام تجاری مشهور ایتالیایی بسیار بالا بود و زمزمه‌های موجود از تصمیم این غول آلمانی برای فروش دوکاتی به این حرف‌وحدیث‌ها بیشتر دامن می‌زند؛ اما در هر صورت باید پذیرفت که شرکت دوکاتی یکی از معتبرترین و باسابقه‌ترین شرکت‌های فعال درزمینهٔ سوپربایک‌ها است و تصاحب آن به دست گروه فولکس‌واگن به‌صرف هزینه‌های بسیاری از طرف این شرکت آلمانی احتیاج داشت.

در هر صورت، گروه فولکس‌واگن با خرید شرکت موتورسیکلت‌سازی دوکاتی سبد محصولات خود را کامل کرد تا شاید دیگر به‌سختی بتوان محصولی در حمل‌ونقل جاده‌ای را متصور شد که فولکس‌واگن در خط تولید خود نداشته باشد. اکنون فولکس‌واگن از خودروهای سواری معمولی در انواع کلاس‌ها گرفته تا خودروی‌های لوکس و سوپراسپرت و از خودروی تجاری شهری و بین‌شهری گرفته تا موتورسیکلت‌های سوپربایک تولید را می‌کند تا از این وجه نسبت به سایر صنایع خودروسازی جهانی هم‌رده متمایز بوده و در بین آن‌ها سرافراز باشد.