تراژدی افزایش قیمتها به نمایش درآمد

جهش شدید قیمتها با مجوز رسمی سازمان حمایت از تولیدکنندگان از امروز کلید خورد و قیمتهای خودروها در بازار با بیسابقه ترین رشد تاریخی خود مواجه شدند. بگونه ای که بعضی از خودروهای وارداتی با تحویل 30 روزه از قیمت بازار سیاه با تحویل فوری هم گرانتر شدند! ناز و ادای خودروسازان و واردکنندگان و احتکار خودرو سرانجام نتیجه خوشی برای آنها داشت. تکذیبیه های آبکی مسئولان نیز حتی نتوانست تا پایان سال هم دوام بیاورد و در آستانه یک هفته به سال نو، کابوس خریداران رنگ واقعیت بخود گرفت. بر همین اساس، برخی خودروسازان دیروز سایت فروش خود را به طور موقت بستند و پس از آنکه مجوز افزایش قیمت‌ها از سوی سازمان حمایت ابلاغ شد، قیمت‌های جدید را اعمال کردند تا در فاصله هشت روز مانده به پایان سال، افزایش قیمت پس از بازار، به نمایندگی‌ها نیز سرایت کند. بیشترین افزایش قیمت را خودروهای مونتاژی مانند نیسان ماکسیما و تینا داشته‌اند و ظاهرا پراید نیز کمترین رشد قیمت را به خود اختصاص داده است. هم‌اکنون به دلایلی از جمله افزايش تقاضاي سفته‌بازانه و کاهش عرضه، منحنی قیمت خودروهای داخلی رشدی کم‌سابقه را تجربه کرده است و به نظر می‌رسد سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز برای کم کردن شکاف قیمت کارخانه و بازار، رای به افزایش قیمت آنها داده است. ظاهرا این سازمان قصد دارد از این پس قیمت خودروها را به صورت «شناور» تعیین کند، به این معنا که قیمت هر خودرویی متناسب با نرخ آن در حاشیه بازار، تعيين خواهد شد. گویی هم خودروسازان و هم واردکنندگان از قبل در جریان اعلام افزایش قیمت‌ها بوده‌اند، زیرا دیروز همزمان با این اتفاق، سایت فروش برخی خودروسازان داخلی و همچنین نمایندگی‌ها به طور ناگهانی مسدود شد تا قیمت‌های جدید در سیستم آنها اعمال شود. از جمله شرکت‌هایی که سیستم فروش خود را روز گذشته بستند (اعم از داخلی و خارجی)، می‌توان به ایران خودرو و آسان موتور اشاره کرد، که البته برخی از آنها ساعتی بعد اقدام به گشودن دوباره سایت خودکردند. ظاهرا سازمان حمایت با نیت کاستن از شکاف قیمت کارخانه، بازار خودروها، با درخواست خودروسازان موافقت کرده و می‌خواهد به این وسیله دلالی و واسطه‌گری را از بازار را حذف کند. تقریبا دو ماهی می‌شود که به دلیل کاهش عرضه، قیمت خودروهای داخلی افزایش یافته و حال سازمان حمایت می‌خواهد با افزایش قیمت خودروها در نمایندگی، از جذابیت بازار کم کرده و دلالی را از بین ببرد. در مورد خودروهای وارداتی نیز دلالی و واسطه‌گری ماه‌هاست که جریان دارد و سبب شده قیمت این نوع خودروها نجومی رشد کند.

اگرچه نیت سازمان حمایت برای حذف دلالی، نیتی خوبی به شمار می‌رود، اما با توجه به قیمت جدید اعلامی، بعید است بازار خودرو خاصیت سرمایه‌ای این روزهای خود را به این زودی‌ها از دست بدهد، زیرا هنوز هم شکافی قابل توجه بین قیمت بازار و نمایندگی خودروهای داخلی و خارجی به چشم می‌آید.
به عنوان مثال، قیمت جدید ماکسیمای دنده اتومات 58 میلیون تومان اعلام شده، حال آنکه این خودرو در بازار 62 میلیون تومان قیمت دارد و با این حساب هنوز هم احتکار آن می‌صرفد، چون به هر حال چهار میلیون تومان اختلافی کمی نیست که دلال‌ها و حتی مشتریان عادی به راحتی از خیر آن بگذرند.

با این حال، ظاهرا سازمان حمایت تصمیم خود را گرفته و حتی قصد دارد از این پس قیمت انواع خودرو به خصوص داخلی‌ها را به صورت شناور تعیین کند. آن طور که خبر می‌رسد، این سازمان و خودروسازان به توافق رسیده‌اند تا قیمت خودروها بر اساس حاشیه بازار تعیین شود. به عبارت بهتر، از این پس هرگاه قیمت خودرویی رشد کند، نرخ آن در نمایندگی نیز متناسب با وضعیت بازار افزایش می‌یابد و این در حالی است که مشخص نیست آیا سیاست فعلی، هنگامی که قیمت خودروها افت نیز می‌کند، به اجرا در خواهد آمد. در واقع این پرسش وجود دارد که اگر فلان خودرو ارزان شد و قیمتش به زیر نرخ کارخانه رسید، آیا سازمان حمایت قیمت آن را در نمایندگی نیز کم می‌کند یا فقط سیاست قیمت شناور را در دوران گرانی اعمال خواهد کرد. هرچه پیش آید، اتفاقی که هم اکنون افتاده، افزایش قیمت چند صد هزار تا چند میلیون تومانی خودروهای داخلی و وارداتی است و در این بین خودروسازان به هدفشان مبنی بر افزایش قیمت رسیده‌اند و سازمان حمایت نیز نقش حمایتی خود از آنها را به خوبی ایفا کرده و این وسط فقط مشتریان هستند که سرشان بی‌کلاه مانده و حمایتی را به چشم نمی‌بینند. به گفته برخی مشتریانی که با دفتر روزنامه تماس برقرار کرده‌اند، خودروسازان از آنها خواسته‌اند برای دریافت خودروهای ثبت‌نامی‌شان، ما‌به‌التفاوت ناشی از افزایش رسمی قیمت‌ها را پرداخت کنند. همچنین برخی از مشتریان وقتی با سازمان حمایت تماس گرفته و بابت افزایش قیمت‌ها شکایت کرده‌اند، این پاسخ را شنیده‌اند که: اتفاقی است که افتاده. این در حالی است که برخي مشتریان عنوان می‌کنند خودروسازها به عمد تحویل خودروها را عقب انداخته‌اند تا بتوانند قیمت‌های جدید را اعمال کرده و پول بیشتری از آنها بگیرند. البته خودروسازان نیز معتقدند افزایش قیمت برای خودروهایی که قرار بوده پول آنها به صورت دو ودیعه‌ای پرداخت شود، اقدامی قانونی به حساب می‌آید و در این مورد، آنها خلافی مرتکب نشده‌اند.

کاهش قیمت خودرویی که نیست!
اما از نکات قابل توجه افزایش قیمت خودروهای داخلی می‌توان به صعود نجومی ماکسیما و البته سوزوکی گرندویتارا اشاره کرد. ماکسیما که این روزها مرز 60 میلیون تومان را نیز در بازار رد کرده، با حدود 13 میلیون افزایش قیمت رکورددار به حساب می‌آید. بنابر لیست جدید قیمت‌ها، ماکسیمای اتومات از این پس 58 میلیون تومان در نمایندگی‌ها قیمت خواهد داشت.
همچنین گرندویتارای کلاس 8 اتومات نیز که اختلافی 19 میلیونی در قیمت کارخانه و بازار آن به چشم می‌آمد، حدود هشت میلیون تومان افزایش قیمت را به خود می‌بیند و با این حساب ویتارا از اين پس حدود 58 میلیون تومان در نمایندگی‌ها به فروش خواهد رسید.
جالب اینجا است که سازمان حمایت بیش از 500 هزار تومان از قیمت پژو روآی سال کم کرده است، حال آنکه این خودرو از نیمه دوم امسال اصلا به تولید نمی‌رسد. در واقع سازمان حمایت قیمت خودرویی را که نیست کاهش داده است.
همچنین برخی منابع آگاه عنوان می‌کنند، خودرو پراید نیز مشمول افزایش قیمت شده است.
از آنجاکه پراید هم اکنون ارزان‌ترین خودرو کشور است، احتمالا افزایش قیمت آن نیز مانند سایر خودروها در حد چند صد هزار تومان است. با این حساب باید منتظر ماند و دید به‌رغم وعده سایپایی‌ها مبنی بر عدم افزایش قیمت پراید به 10 میلیون تومان، قیمت این خودرو در نمایندگی‌ها دو رقمی می‌شود؟
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد